حامد سرادار‌- شتاب‌دهنده‌ها یا سرمایه‌گذاران خطر‌پذیر، از اصلی‌ترین ادبیات کارآفرینی در دنیا هستند، به‌صورتی‌که اگر ایدۀ خوب و تیم مناسبی داشته باشید، با کمک یک شتاب‌دهنده، دیگر دغدغه‌ای برای اجرای ایدۀ خود نخواهید داشت؛ چرا‌که فضای کاری، مربی‌های باتجربه در حوزۀ کسب و کار و سرمایۀ اولیۀ شما توسط شتاب‌دهنده تأمین می‌شود. البته تا چند سال پیش و با آغاز جو استارت‌آپی در ایران تمامی شتاب‌دهنده‌ها برای صاحبان ایده در تهران گرد‌ هم آمده بودند‌ اما حالا به همت دولت و البته بخش خصوصی در دیگر استان‌ها از‌جمله خراسان رضوی شتاب‌دهنده‌هایی برای کمک به جامعۀ کارآفرینان جوان به وجود آمدند. شتاب‌دهند‌ۀ کسب و کار فردوسی نیز یکی از آن شتاب‌دهنده‌هاست که در مشهد مشغول به فعالیت است و در ادامه با مهندس مصطفی مکارم از بنیان‌گذاران شتاب‌دهنده و مدرسۀ کسب و کار فردوسی گفتگو خواهیم داشت تا بیشتر با این دو مجموعه آشنا شویم.
﷯
محلی برای آشنایی با کارآفرینی
مهندس مصطفی مکارم، مدرسۀ کسب و کار و شتاب‌دهنده، دانشگاه فردوسی را محلی برای آشنایی با ادبیات کارآفرینی معرفی و بیان می‌کند: «آکادمی نوآوری و کارآفرینی فردوسی، از مجموعه‌های مستقر در مرکز رشد علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد است که با هدف افزایش فرهنگ کسب و کار با نگاه ویژه بر کارآفرینی در شرق کشور و نیز شناسایی ایده‌های ناب و افراد خلاق و برگزاری کارگاه‌های آموزشی- مهارتی کسب و کار برای پرورش ایده‌ها در سال ١٣٩۴ شکل گرفت. این مجموعه بر این عقیده است که هر فردی صرف‌نظر از جنسیت و اینکه در آینده صاحب چه نوع کسب و کاری خواهد بود، به پنج مهارت اساسی برای افزایش احتمال موفقیت شغلی نیازمند است. بر این اساس تمام آموزش‌های آکادمی حول پنج مهارت کلیدی سواد (خواندن و نوشتن، اقتصادی، اجتماعی، فناوری، جهانی و…)، ارتباط اثربخش، خلاقیت، حل مسئله و کسب و کار طراحی و تدوین شده است. الگوی کلی آموزش‌های حاکم در آکادمی بر مبنای روش‌های Learning by Doing و آموزش فعال بوده است که در قالب‌های کارگاهی و کمپ‌های کوتاه‌مدت اجرایی می‌شوند.».
وی با تشریح کارگاه‌ها و کمپ‌های مدرسۀ کسب و کار فردوسی بیان می‌کند: «بر اساس این مدل مدرسۀ کسب و کار در دورۀ تابستان برای دانش‌آموزان ١٢ تا ١٧ سال و برای بزرگسالان و افراد بیشتر از ٢٠ سال دوره‌های تخصصی ارائه می‌دهد که در این دوره‌ها ضمن آموزش‌های مهارتی کسب و کار و آموزش‌های عمومی به شناسایی استعدادها و ظرفیت‌های افراد در قالب کارگاه‌های خلق مدل شغلی و چهل سالگی من پرداخته می‌شود.».
مکارم با بیان اینکه سه مرحله پیش‌کاری، مهارت‌افزایی و پس‌کاری برای رشد مهارت‌های کسب و کار در افراد وجود دارد، عنوان کرد: «پیش‌کاری و مهارت‌افزایی در مدارس کسب و کار انجام می‌گیرد و برای تکمیل فرایند یادگیری و حمایتی، شتاب‌دهندۀ کسب و کار فردوسی به عنوان یک مجموعۀ حمایتی و برای سرمایه‌گذاری و توسعۀ رشد کسب وکارهای نوپا با رویکرد دانش‌بنیان راه‌اندازی شد. این شتاب‌دهنده با فرایندهای مشخص، مکانی است برای همۀ افرادی که ایده‌ای مناسب به همراه تیم اولیۀ پرانگیزه دارند.».
حمایت از ایده‌های محتوا‌محور
مهندس مکارم در توضیح اینکه در شتاب‌دهندۀ فردوسی از چه ایده‌هایی حمایت می‌شوند و این حمایت‌ها شامل چه مواردی می‌شوند، بیان کرد: «اولویت شتاب‌دهنده در پذیرش ایده‌ها مربوط به حوزه‌های کسب و کارهای مرتبط با اطلاع‌رسانی، کسب و کارهای محتوا‌محور و حوزه‌های مرتبط با بازی‌های رایانه‌ای است. همچنین هر گونه کسب و کاری که برای توسعۀ خودش به کانال توزیع حرفه‌ای نیز نیاز داشته باشد، در این مجموعه قابل ارزیابی و بررسی است؛ بنابراین تمام افراد خلاق و علاقه‌مند در جای‌جای کشور، به‌ویژه شرق کشور می‌توانند از مخاطبان و افراد مورد حمایت شتاب‌دهندۀ فردوسی باشند.».
حمایتی همه‌جانبه
این عضو هیئت مدیرۀ شتاب‌دهندۀ دانشگاه فردوسی نحوۀ پذیرش در این شتاب‌دهنده را این‌چنین بیان کرد‌: «در شتاب‌دهندۀ کسب و کار فردوسی از سه درگاه پذیرش صورت می‌گیرد. درگاه اول حضور در رویدادهایی که توسط شتاب‌دهنده برگزار می‌شود یا حضور در رویدادهای استان و کشور و شناسایی ایده‌های مناسب؛ درگاه دوم ثبت‌نام و تکمیل فرم تقاضا در سایت شتاب‌دهنده به نشانی ferdowsiaccelerator.ir و درگاه سوم که برنامه‌های ترویجی مجموعه مانند مدرسۀ کسب و کار بزرگسالان و رویدادهای ماهانه شبکه‌سازی شتاب‌دهنده با نام هم‌آموز است. اولویت ما در شتاب‌دهنده، پذیرش تیم‌های مناسب در مقابل ایده است. به این معنی که فرد و ایده بدون تیم پذیرش نمی‌شود.».
وی ادامه داد: «در‌صورتی‌که تیمی برای ورود به شتاب‌دهنده پذیرش شود، اعضای آن مجموعه وارد دورۀ ویژه‌ای به نام فردوسی کمپ می‌شوند که علاوه‌بر آموزش‌های تخصصی کسب و کار فرایند‌های توسعۀ اصلی محصول و نحوۀ ورود به کسب و کار به همراه مشاوره‌های ویژه به آن مجموعه ارائه می‌شود. در کنار آموزش‌های ذکر‌شده امکان استفاده از شبکۀ مربیان با‌تجربه به همراه مشاوره از اساتید داخل و شبکۀ مشاوران متخصص خارج کشور برای تیم‌ها نیز وجود خواهد داشت. در کنار این خدمات امکان استفاده از فضای مناسب کاری برای تیم‌ها در شتاب‌دهنده مهیاست. اما در حوزۀ مالی از‌جمله حمایت‌های ویژه‌ای که در دورۀ شتاب صورت می‌گیرد، ارائۀ اعتبار توسعه‌ای برای تیم‌های پذیرفته‌شده تا سقف ٢۵٠‌میلیون ریال در قالب اعتبار توسعه، تبلیغات، زیر‌ساخت‌های توسعه‌ای و هویت بصری و در برخی موارد کمک نقدی است. در ازای این اعتبار مجموعۀ شتاب‌دهنده به میزان ١۵‌درصد در هر شرکت سهام‌دار می‌شود.».
مهندس مصطفی مکارم در مورد زمان آغاز دورۀ بعدی شتاب‌دهی شتاب‌دهندۀ فردوسی گفت: «با توجه به آغاز فعالیت شتاب‌دهنده از ابتدای سال ٩۵ و تغییر رویکرد سرمایه‌گذاری و توسعۀ آن از ابتدای سال ٩۶ تنها یک دوره فردوسی کمپ (‌دورۀ پیش‌شتاب) برگزار شده است و تنها پنج تیم از ١٣‌تیم بررسی شده در این دوره حضور داشتند که سه مورد از آن‌ها به مرحلۀ تجاری‌سازی و حضور در بازار جهانی رسیده‌اند. حال در ابتدای مرداد ماه دور دوم پیش‌شتاب‌دهی برگزار خواهد شد و تیم‌های جدید در این دوره می‌توانند ثبت‌نام کنند.»