امروزه استارتاپ مفهومی نسبتا جدید و البته بسیار پرکاربرد  است که به شرکت های مبتنی بر علم وفناوری و کسب وکارهای نوپا اطلاق می شود. این کلمه تقریبا سه سال است در ادبیات اقتصادی کشور وارد شده اما در گذشته با شکلی متفاوت در حال انجام بوده است و مراکزی با عنوان “رشد” در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی، پارک علم وفناوری و شهرستان ها این مسئولیت را بر عهده داشتند و اکنون این مراکز به 14 مرکز در خراسان رضوی می‌رسد. اما از سه سال قبل، نام این مراکز و شرکت‌ها به استارتاپ تغییر کرد و در حوزه‌های مختلف شروع به کار و فعالیت و اجرای ایده کردند. این استارتاپ ها سعی می‌کنند از هر شیوه‌ای برای رشد کسب وکارشان استفاده کنند که یکی از این فناوری ‌ها، بستر فناوری اطلاعات و ارتباطات است؛ اما فناوری های دیگری مثل بیوتکنولوژی ، نانو تکنولوژی ، علوم شناختی و سلامت نیز می تواند از بستر های کار استارتاپ ها باشد.

فعالیت 300 کسب و کار نوپا در استان

دبیر دبیرخانه توسعه‌ کسب وکارهای نوپای استان در گفت و گو با خراسان رضوی اظهار کرد: هم  اکنون 300 کسب و کار نوپا در استان وجود دارد که همگی فعال هستند و زیر نظر پارک علم وفناوری یا در مراکز رشددولتی فعالیت می کنند یا نوع جدیدی از حمایت کسب وکار های نوپا بوده که  این حمایت توسط بخش خصوصی انجام می شود .علی جاهدی همچنین با اشاره به نقش شتاب دهنده‌ها در توسعه استارتاپ ها افزود: نام این مراکز حمایتی خصوصی، شتاب‌دهنده است که اکنون هشت شتاب‌دهنده رسمی در استان با عناوین مختلف فعالیت می‌کنند و هرکدام تلاش دارند در کنار پارک علم و فناوری و مراکز رشد نیازهای شرکت های استارتاپی از قبیل بودجه های ساخت وتولید، فضای اشتغال، آموزش و مشاوره‌های مورد نیاز برای توسعه کسب وکار را رفع کنند.وی ادامه داد : تلاش هایی در استانداری با عنوان دبیرخانه توسعه کسب و کار های نوپای استان و با هدف جمع آوری اطلاعات استارتاپ ها و توسعه این نوع کسب و کارها شکل گرفته و مدیریت آن به پارک سپرده شده است. دبیر دبیرخانه توسعه‌ کسب وکارهای نوپای استان گفت: پس از جمع آوری اطلاعات، برای توسعه استارتاپ ها نیاز به یک اکوسیستم هماهنگ با هم داریم . اکوسیستم یعنی مجموعه ای از اجزای مستقل که هماهنگ با هم برای یک هدف کار می کنند و بدون هم نمی توانند فعالیت کنند . مراکز آموزشی ، دانشگاه‌ها ، مراکز اقتصادی و شرکت های تامین مالی ، شتاب دهنده ها ، جامعه ، دولت و … همگی اعضای این اکوسیستم هستند که البته هم اکنون این هماهنگی بین آن ها وجود ندارد .
وی با بیان این نکته که بیشتر کسب و کار های نوپا در استان  مبتنی بر یک فناوری مشخص هستند، افزود : بیشتر فعالیت استارتاپی در استان، در حوزه های خدمات الکترونیکی ، حمل و نقل ، مالی و گردشگری است.جاهدی ادامه داد: طی دوسال گذشته بیش از 14 میلیارد تومان سرمایه گذاری توسط شرکت های خصوصی فعال در حوزه فناوری ، 4 تا 5 میلیارد تومان منحصرا در حوزه فناوری اطلاعات و یک میلیارد تومان نیز از طریق پارک علم و فناوری به این شرکت های استارتاپی اختصاص یافته است .
جایگاه دوم استان در کشور از نظر رشد کسب و کارهای نوپا
وی با اشاره به نوپا بودن فضای کسب و کار مبتنی بر فناوری در استان، گفت: حجم مالی استارتاپ های استان هم اکنون پایین است ؛ اما مواردی در حوزه حمل و نقل مثل تاچ سی ، با گردش های مالی بالاتر نیز وجود دارد . این در حالی است که با وجود حجم پایین گردش های مالی  در این شرکت ها  ، استان خراسان رضوی پس از تهران  در رتبه دوم کشور قرار داشته و اختلاف بسیار زیادی نیز با رتبه سوم دارد.مدیر مرکز رشد فناوری اطلاعات و ارتباطات استان افزود: کسب و کارهای نوپا شیوه ای نوین و آسان برای تجارت به خصوص تجارت الکترونیک است که با توجه به اقبال خوب جوانان و شرکت های نوپای حوزه کسب و کار ، نیاز به حمایت بیشتری در استان وجود دارد که انتظار می رود با توجه به تشکیل دبیرخانه توسعه کسب و کارهای نوپا این اتفاق هرچه سریع تر بیفتد.وی ادامه داد: ماموریت پارک علم و فناوری توسعه فناوری هاست و به دنبال استارتاپ هایی هستیم که ظرفیت توسعه داشته باشند نه این که صرفا نمونه هایی از یک استارتاپ دیگر در داخل یا خارج از استان باشند.

کارخانه نوآوری، تحقق رویای استارتاپ ها

 معاون برنامه ریزی و توسعه‌ نیروی انسانی شهردار مشهد نیز به خراسان رضوی گفت: شهرداری مشهد در فرایند شتاب دهی و حمایت از استارتاپ ها، حمایت مالی مستقیم را مدنظر نداشته و به صورت متمم این کار را از طریق شتاب دهنده‌های بخش خصوصی انجام می‌دهد؛ چراکه اگر به صورت مستقیم وارد این کار شود، ناگزیر باید به سمت تصدی‌گری و بنگاه داری برود که در سیاست‌های کلی قرار ندارد و شهرداری مشهد قصد ارائه مشوق به ایده‌های مورد نیاز خود که 500مورد آن اعلام شده است و همچنین خرید محصولات استارتاپ ها را دارد.

سرمایه گذاری های خوب برای تیم های قوی

شهریار آل شیخ افزود: برای کمک به استارتاپ ها و رفع نیاز مدیریت شهری از طریق طرح های خلاقانه و شرکت های استارتاپی، هیچ عجله ای نداریم و قطعا با نگاه تیزبینانه شتاب دهنده ها و حساسیت بالای آن ها به دقت بررسی های لازم را انجام می‌دهیم واستفاده از شرکت ها و تیم های برتر و با کیفیت تر برای ما از اهمیت و اولویت بیشتری برخوردار است تا این که به دنبال طرح های مختلف و غیر کاربردی باشیم. معاون برنامه ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهرداری مشهد توضیح داد: دو رویکرد در شهرداری مشهد برای حمایت از استارتاپ ها وجود دارد که این دو عبارت‌اند از : انتشار و ارائه‌ داده‌های آماری به ‌آن‌ها و نیز طرح مسائل و مشکلات شهری با آن ها که این‌کار به استارتاپ این امکان را می دهد که ایده‌های خلاقانه آن‌ها را جهت دهد و بازار هدف مطمئنی را برایشان به وجود آورد.وی افزود: برای این کار اولین اقدام شهرداری، افتتاح مرکز نوآوری شهرداری مشهد با هدف همکاری ، آشنایی و حمایت دانشگاه‌ها و شهرداری برای شکل گیری استارتاپ ها بود و قدم دوم حمایت از تعدادی شتاب دهنده در حوزه‌ “فین تک” (فناوری مالی یا تکنولوژی فناورانه در ارائه خدمات مالی) بود تا بتوانند تیم‌های خلاق و ایده‌های آنان را بررسی و حمایت کنند و در قدم آخر تاسیس کارخانه‌ نوآوری در دستور کار قرار دارد.

شتاب دهنده، موتور محرک استارتاپ ها

  مدیرعامل شتاب دهنده فردوسی نیز در این خصوص به خراسان رضوی گفت: نقش شتاب‌دهنده‌ها در فرایند اکوسیستم استارتاپی مشهد، شناسایی و تشخیص تیم‌هایی است که توانایی و ظرفیت بیشتری دارند و می‌توانند در صورت قرارگرفتن در چرخه‌ شتاب دهی، موفق‌تر باشند. این گونه  با فرایند شتاب دهی، موفقیت تیم‌ها را تسریع می‌کنیم و همچنین اگر طرح مد نظر از کیفیت لازم برخوردار نباشد، در مدت زمان کمتری به این نکته می رسیم و با اقداماتی جلوی شکست آن را خواهیم گرفت.
مصطفی مکارم با تاکید بر تجمیع منابع در حوزه کار با استارتاپ ها توضیح داد: تجمیع منابع یعنی مواردی که هزینه‌ بر بوده به صورت متمرکز و در یک مکان تجمیع شود تا احتمال خطر شکست را به حداقل برساند. تفاهمی که بین ما و شهرداری مشهد انجام شد نیز شامل همین نکته بود که منبع مورد نیاز اکو سیستم استارتاپی شهر را در یک نقطه متمرکز کنیم و امکانات بسیار مناسبی نیز برای آن پیش‌بینی شده است. این امکانات فقط در زمینه طرح های حوزه فناوری های نرم نبوده و نظر ما قوی کردن طرح های خلاقانه فناوری های سخت بوده و حتی برای این کار، کارگاه های ساخت و تولید را پیش بینی کرده ایم و می‌خواهیم در آینده جایگاه خود را نیز در این حوزه ارتقا بخشیم.

سخت گیری برای حفظ جایگاه برتر استارتاپ های استان در کشور

وی ادامه داد: نوع کار در شتاب‌دهنده فردوسی سخت گیرانه بوده، به طوری که در دوسال گذشته 275 متقاضی برای حضور در شتاب‌دهنده وجود داشت که از این تعداد فقط 28 طرح موفق به ورود شده و از این 28 ایده فقط 9 مورد توانسته‌اند دوره‌ شتاب را به پایان برسانند. این سخت‌گیری از آن جهت مفید خواهد بود که تیم مد نظر نسبت به فشارهای بازار کسب و کار واقعی آماده می‌شود و مشاوره‌های تخصصی نیز به این موضوع کمک خواهد کرد. این دقت نظر به این دلیل مهم خواهد بود که سرمایه‌گذاران  می‌توانند با خیالی آسوده و اطمینان بیشتری در طرح‌ها مشارکت کنند.وی توضیح می‌دهد: در بدو ورود تیم های استارتاپی که به فرایند شتاب دهی وارد می‌شوند، محل فعالیت آن ها مشخص  و 25 میلیون تومان پرداخت می‌شود و مبالغ مختلفی را برای برآوردن نیاز ها و هزینه های آن ها از طریق سرمایه گذاران جذب خواهیم کرد تا به توانمندی کامل برسند و خطر شکست آن ها به حداقل برسد.