چرا باید کارخانه نوآوری ایجاد شود؟(گزارش ایسنا از اینو لایو 5)

ملیحه فرامرزی در برنامه اینستاگرامی شتاب‌دهنده کسب و کار فردوسی در خصوص جایگاه کارخانه نوآوری در اکوسیستم نوآوری اظهار کرد: یکی از اهداف و ماموریت‌هایی که برای کارخانه نوآوری تعریف شده است، برطرف کردن چالش‌هایی‌ست که در شرق کشور برای کسب و کارها وجود دارد و منجر به تسهیل راه‌اندازی کسب و کار و ایجاد نوآوری و رشد کسب و کارها شود.

وی عنوان کرد: مراکز رشد، شتاب‌دهنده‌ها و پارک علم و فناوری در قسمت زیرساخت‌ها قرار می‌گیرند و فضاهای تسهیل‌گر و اجزای اکوسیستم هستند و جزو نهادهایی به شمار می‌روند که نقش تسهیل‌گرانه را ایجاد می‌کنند. در کارخانه‌های نوآوری نسخه کوچک شده اکوسیستم را می‌توانیم مشاهده کنیم؛ چراکه عوامل مختلف را در کنار هم قرار می‌دهد و نقش آن این است که بتواند تسهیل‌گری را انجام و سرعت کسب و کار را افزایش دهد.

فرامرزی خاطرنشان کرد: اولین مرکز رشد در سال ۱۹۶۰ در آمریکا شکل گرفت. اتفاقی که در دنیا به وجود می‌آید، این است که بنا به نیاز جامعه با تحول مواجه می‌شویم. بنابراین رشدی که در ۴۰ سال گذشته برای مراکز رشد به وجود آمده یک ماموریت داشته و اکنون که نسل چهارم و پنجم را طی می‌کند و هدف دیگری دارد.

وی بیان کرد: ما همیشه تصور می‌کنیم مرکز رشد یعنی مکانی دولتی که به دانشگاه و پارک علم و فناوری مرتبط است اما اکنون مراکز رشدی هم وجود دارند که نیمه دولتی هستند و هدف‌شان این است که از کسب و کارها حمایت کنند و تنها شغل ایجاد شود. اکنون رویکرد شبکه‌سازی در مراکز رشد مد نظر است و مراکز رشد با اهداف مختلف شکل گرفته‌اند و نسل به نسل تغییر کرده است. اکنون باید مانند دانشگاه‌ها، در مورد نسل چهار مراکز رشد صحبت کنیم چراکه نیاز جامعه تغییر کرده و ما در مورد سازمان‌ها و مراکزی صحبت می‌کنیم که پویا هستند و در طی زمان تغییر می‌کنند.

مدیر توانمندسازی و توسعه کسب و کار شتاب‌دهنده فردوسی اظهار کرد: مراکز رشد فضایی هستند که بازه زمانی بلندمدت‌تری برای کسب و کارها به وجود می‌آورند و می‌توانند از مرحله ایده ورود پیدا کنند. همچنین یکی از ماموریت‌های شتاب‌دهنده‌ها این است که مدل کسب و کار را اصلاح کند. بنابراین نیاز جامعه تغییر کرده تا شتاب‌دهنده‌ها شکل گرفتند و با ایجاد بحران در جامعه کسب و کارها، بدون اینکه مدل کسب و کار مشخصی داشته باشند تنها رشد سریع کردند. در نتیجه برای بحران‌ جامعه شتاب‌دهنده‌ها ایجاد شدند تا معضلات را مرتفع کنند.

وی اضافه کرد: شتاب‌دهنده‌ها معمولا روی استارتاپ‌هایی سرمایه‌گذاری می‌کنند که از مرحله ایده گذشته و نمونه اولیه دارند و سرمایه مالی تزریق می‌کند. در نتیجه ورود همزمان در شتاب‌دهنده‌ها اتفاق می‌افتد و این اقدام را در مراکز رشد نمی‌بینیم و در بازه زمانی که استارت‌آپ می‌تواند در شتاب‌دهنده بماند، زمان کوتاه‌تری است و ظرف مدت ۶ ماه تا یکسال تکلیف آن کسب و کار مشخص می‌شود و این امر در مورد مراکز رشد اتفاق‌ نمی‌افتد. بنابراین نمی‌توانیم بگوییم این شتابدهنده نسخه کوچک یا جدید مرکز رشد است چراکه هر کدام اهداف مشخصی را دنبال می‌کنند.

فرامرزی گفت: فلسفه و هدف مرکز رشد مشخص است و می‌داند که باید چه نیازی را برآورده کند و این امر در مورد شتاب‌دهنده‌ها هم صدق می‌کند. ما تصور می‌کنیم شتاب‌دهنده‌ها خصوصی هستند اما مدل‌های مختلفی در دنیا وجود دارد و شتاب‌دهنده‌های دولتی با هدف آموزش و رشد ورود می‌کنند و در مرحله ایده هم روی استارتاپ‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند و بُعد آموزش برای آن‌ها اهمیت بیشتری دارد.

در کارخانه نوآوری رشد ارگانیک اتفاق می‌افتد

وی اضافه کرد: در کارخانه نوآوری تجمیع منابع اتفاق می‌افتد که ما در مراکز دیگر به این صورت و در این سطح مشاهده نمی‌کنیم، به عنوان مثال شتاب‌دهنده فردوسی با تعداد مشخصی سرمایه‌گذار با هم در ارتباط هستند اما زمانی که در کارخانه نوآوری ورود پیدا کند شرایط بهتر می‌شود و تجمیع منابع به همه کمک می‌کند که رشد سریع‌تری اتفاق بیفتد. ویژگی بسیار مهمی که ما در دیگر مراکز تسهیل‌گر نمی‌بینیم این است که در کارخانه نوآوری رشد ارگانیک اتفاق می‌افتد.

مدیر توانمندسازی و توسعه کسب و کار شتاب‌دهنده فردوسی عنوان کرد: زمانی که کسب و کاری در شتاب‌دهنده مشغول فعالیت می‌شود تنها اقدامی که می‌توان برای آن کسب و کار انجام داد این است که منتور در اختیار آن‌ها قرار ‌دهیم و قدم به قدم با آن‌ها جلو برویم تا در صورت انجام اعمال اشتباه به آن کسب و کار کمک کنیم. بنابراین در شتاب‌دهنده‌ها و مراکز رشد به واسطه اینکه امکانات در اختیار کسب و کارها و استارت‌آپ‌ها قرار می‌گیرد، رشد طبیعی به وجود نمی‌آید و واقعی نیست.

وی افزود: در کارخانه نوآوری تنها پلت‌فرم هستیم و فضایی را ایجاد می‌کنیم تا کسب و کارها با هم ارتباط برقرار کنند و در این مجموعه چنین اتفاقی رخ می‌دهد. رشدی که در کارخانه نوآوری اتفاق می‌افتد مبتنی بر پتانسیل افراد است تا کسب و کار خود را به منصه ظهور برساند اما در شتاب‌دهنده‌ها و مراکز رشد، کسب و کارها را به نوعی به جلو می‌بریم. بنابراین رشد طبیعی و ارگانیک در کاخانه نوآوری رقم می‌خورد چراکه تنها منابع و فضا ایجاد می‌شود و دیگر فعالیت‌ها به عهده کسب و کارهاست که با یکدیگر تعامل برقرار کنند تا رشد طبیعی خود را داشته باشند. بنابراین اقدامی که در کارخانه نوآوری می‌تواند رخ دهد این است که پویایی و تعامل بین اجزا به وجود آید تا بتوانیم رابطه‌ای بین اجزایی که در شهر مشهد هستند و سردمداران حوزه کارآفرینی به شمار می‌روند را در کنار هم قرار دهیم و جامعه‌ای بسازیم که به خروجی مورد نظر برسد.

فرامرزی تصریح کرد: همه ما با بحث اکوسیستم آشنا هستیم و در محیط زیست این عبارت زیاد به کار برده شده و زمانی که تعریف اکوسیستم را نگاه می‌کنیم، یک اجتماعی از عوامل زنده و غیر زنده در محیط کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند و با هم تعامل و رابطه دارند. نکته دیگری که در تعریف اکوسیستم اهمیت دارد این است که ترکیبی از عوامل مختلف را در برمی‌گیرد و باید با هم تعامل داشته باشند و این تعامل پویا باشد.

مدیر توانمندسازی و توسعه کسب و کار شتاب‌دهنده فردوسی گفت: عواملی که در کنار هم قرار می‌گیرند، عواملی هستند که تاثیر می‌گذارند تا کسب و کاری شکل گیرد. کارآفرینی و صاحبان کسب و کار که شغلی را راه می‌اندازند اهمیت دارند. در نتیجه محیطی که کسب و کار فعالیت می‌کند مهم است، سیاست‌ها، قوانین و زیرساخت‌ها از عواملی هستند که در اکوسیستم کارآفرینی دیده می‌شود. زمانی که از اکوسیستم نوآوری صحبت می‌کنیم باید تمرکز خود را بر عوامل محلی نیز گذاشت تا به اهداف مورد نظر خود دست پیدا کنیم.

منبع: ایسنا