پس از برگزاری اولین دمودی شرق کشور، شتابدهنده فردوسی بر آن است تا با گسترش شبکه منتورهای خود، گام دیگری در جهت ارتقاء اکوسیستم شرق کشور بردارد؛ از همین رو، افراد فعال و تاثیرگذار سایر نقاط کشور را به مشهد دعوت مینماید تا در قالب جلساتی با عنوان «ملاقات»، به بیان اندوختههای خود در مسیر رشد کسبوکار پرداخته و تجربیات خود را با استارتاپهای این شتابدهنده در میان بگذارند.
روز یکشنبه 11 آذر ماه اولین مهمان شتابدهنده فردوسی، چهرهای نامآشنا در اکوسیستم استارتاپی کشور بود: حمیدرضا شربتیان، همبنیانگذار و مدیرعامل استارتاپ «نوار»، مرجع خرید و دانلود کتابهای صوتی در کشور.
مدیریت موفق و تجربه جذب سه سرمایهگذار، دو داخلی و یک خارجی، شتابدهنده فردوسی را بر آن داشت تا از ایشان دعوت نماید به مشهد بیاید و تجربیات خود را با استارتاپهای این شتابدهنده در میان بگذارد؛ همین شد که در ابتدای جلسه، حمیدرضا شربتیان داستان راهاندازی «نوار» را تعریف کرد، استارتاپی که از خروجیهای موفق اولین چرخه شتابدهنده آواتک است.
ماجرای راهاندازی «نوار» به علاقه بنیانگذاران آن برمیگردد؛ کسانی که مشتری پر و پا قرص کتابهای صوتی خارجی بودند. دیدند که در کشور، مرجع معادلی برای کتابهای صوتی نداریم؛ همین شد که سر از شتابدهنده آواتک درآوردند. «عارف قراخانی»، «حمید اسدی» و «آرش صباحت» افرادی توانمند با تجربه خوب و رزومه قابلدفاع بودند که با راهاندازی نوار، شغلهای قبلی خود را ترک کردند و تمرکز اصلی خود را روی «نوار» گذاشتند. در ادامه، من به تیم اضافه شدم. با ترک شغلهای قبلی، درآمد ما تنها به سرمایه اولیهای محدود میشد که آواتک تامین میکرد که در بهترین حالت، بسیار کمتر از نصف حقوق قبلیمان بود. به همین خاطر، مجبور بودیم که در ساعتهای فراغت خود، به کارهای دیگری بپردازیم تا بتوانیم همزمان با کار کردن روی «نوار»، معاش خود را هم تامین کنیم.
اولین دمودی شتابدهنده آواتک برگزار شد و آنجا «نوار» را بخوبی ارائه کردیم. خیلی زود بعد از دمودی، آواتک فضای کاریای که به تیم ما داده بود را از ما گرفت تا هرچه سریعتر مستقل شویم. ما هم مجبور شدیم مثل بقیه استارتاپهای چرخه اول، استارتاپ را به خانه، کافه و دفتر جدید ببریم.
با فاصله کوتاهی بعد از دمودی، «نوار» موفق به جذب سرمایه خوبی از دو سرمایهگذار داخلی شد؛ سرمایهای که کمتر از یکسال دوام آورد و «نوار» مجدداً با چالش جذب سرمایهگذار روبرو شد. فاصله چند ماهه بین اتمام سرمایه راند اول و جذب سرمایهگذار راند دوم، سختترین دوره حیات «نوار» بود؛ جایی که علیرغم منفی بودن سود شرکت و نبود سرمایه، بایستی انتهای هر ماه بیمه و حقوق کارکنان پرداخت میشد. در این دوره نفسگیر، ما مستقل عمل کردیم و انتظار حمایتی از شتابدهنده و سرمایهگذار نداشتیم. به نظر من، یکی از مهمترین نکاتی که همبنیانگذاران باید به یاد داشته باشند این است که حمایت این مجموعهها، دوره زمانی مشخص و محدودی دارد.
همزمان با تلاش برای جذب سرمایهگذار، شرکت های بزرگی بودند که پیشنهاد خرید اکثریت سهام «نوار» را به ما دادند، ارقامی قابل توجه و وسوسهبرانگیز؛ با این حال، پیشنهادات فروش سهام را رد کردیم و کماکان به تلاش خود برای جذب سرمایهگذار ادامه دادیم.
علاوه بر پیشنهاد خرید سهام، برخی از سرمایهگذاران داخلی نیز اعلام آمادگی برای سرمایهگذاری روی «نوار» را داشتند، اما پیشنهاد آنان را نیز رد کردیم. برای ما، جذب سرمایهگذار به معنای دادن یک صندلی در هیئت مدیره بود؛ به همین خاطر، میخواستیم سرمایهگذاری را جذب کنیم که آورده او صرفا پول نباشد و شبکه ارتباطی یا تجربه کاری سازندهای را نیز به همراه داشته باشد.
در نهایت، با مجموعه سرمایهگذاری Pomegranate روی سرمایهگذاری توافق کردیم؛ و در نهایت ارزش گذاری و سرمایه ای بیش از آنچه انتظار داشتیم را توانستیم دریافت کنیم و این موفقیت بسیار بزرگی بود.
صحبتهای شربتیان به پایان رسید و اکنون نوبت آن بود که استارتاپهای شتابدهنده فردوسی خود را معرفی کنند. شربتیان نیز سوالات خود را از آنها میپرسید. وی تاکید داشت که استارتاپها باید بدانند که هرچه جلوتر بروند، شرایط کاری سختتری در انتظارشان خواهد بود؛ از همین رو، اگر در سال اول خود عملکرد قابلقبولی نداشته باشند، احتمال موفقیتشان در سالهای بعد ناچیز خواهد بود.
شربتیان به استارتاپهای شتابدهنده فردوسی که در حوزه تولید محتوا فعالیت میکنند، پیشنهاد کرد که از ایرانیان خارج از کشور غافل نشوند، جمعیتی حدود 12 میلیون نفر که عموما تحصیلکرده و مدرن به حساب میآیند و از تمکن مالی خوبی هم برخوردارند.
در پاسخ به اینکه چطور میتوان سرمایهگذار خارجی را جذب کرد، شربتیان بیثباتی اقتصادی در کشور را مهمترین تهدید در جذب سرمایهگذار خارجی دانست. وی اذعان داشت که در مقطع کنونی، تنها کشورهای هند و روسیه بدنبال سرمایهگذاری روی استارتاپهای کشورند. وی همچنین پیشنهاد داد که از مجموعههای سرمایهگذاریای که استارتاپ شما را ارزشگذاری قابل قبولی میکنند، اما روی شما سرمایهگذاری نمیکنند، تاییدیه ارزشگذاریتان را درخواست نمایید. این تاییدیه، قدرت چانهزنی شما در مذاکرات با سایر سرمایهگذاران را بالا خواهد برد.
شربتیان به استارتاپهای شتابدهنده فردوسی تاکید کرد که برنامه 5 ساله خود را با دقت تدوین نمایند. به نظر وی، استارتاپی که 5 سال آینده خود را نبیند، قطعا شکست خواهد خورد. در واقع، این آینده شماست که برای سرمایهگذار جذاب است و به همین خاطر، روی شما سرمایهگذاری میکند.
در تمامی گفت و شنودها، شربتیان روی شاخصهای کلیدی عملکرد تاکید ویژهای داشت. با پیشرفت کسب و کار، شاخصهای کلیدی عملکرد جدیدی به وجود خواهند آمد. به باور وی، هر چقدر تعداد این شاخصها بیشتر باشد، به این معناست که روی کسب و کارتان تسلط بیشتری دارید.
یکی از استارتاپها از نگرانی خود در ارائه اطلاعات به سرمایهگذار پرسید. به نظر وی، مجموعههای سرمایهگذاری منابع قابلتوجهی دارند و میتوانند بعد از جلسه ارائه ما، به سادگی استارتاپ رقیب ما را بسازند. شربتیان در پاسخ به این سوال پیشنهاد داد که قبل از جلسه با سرمایهگذار، از آنها بخواهید تا با شما پیماننامه عدمافشا امضاء کنند. بدین صورت، میتوانید از امنیت اطلاعاتی که به سرمایهگذار میدهید، اطمینان حاصل کنید. به علاوه، فراموش نکنید که رمز موفقیت شما، تیم و مشتریان وفادار شما هستند که رقیب تازهکار شما ندارد، پس به این راحتی هم نمیتوان شما را کپی کرد.