هر آنچیزی که باید در رابطه با شتاب دهنده ها بدانید.

خیلی از ماها دوست داریم تا کسب و کار خودمون رو با توجه به ایده هایی که داریم  راه اندازی کنیم اما به دلیل عدم شناخت مبانی بازار و کسب و کار اینکار بدون کمک امکان پذیر نیست و یکی از جاهایی که میتونه به ما کمک کنه شتاب دهنده(accelerator) است.

 

شتاب دهنده (Accelerator) چیه؟

به گونه‌ای از بنگاه‌ها گفته می‌شود که با سرمايه‌گذاری مراحل بذری، فراهم کردن مکان، شبکه ارتباطی گسترده و همچنين ارائه دوره‌های آموزشی کارآفرينی به پرورش و حمايت از کسب‌وکارهای نوپا مي‌پردازند. آنها با هدف حمايت از استارتاپ‌های تکنولوژی محور و کسب درآمد از آنها شروع به فعاليت کردند.

اين نوع مراکز در دوره زمانی مشخص و کوتاهی (معمولاً بين 3 تا 6 ماه) با استفاده از منتورها و متخصصينی که در شبکه ارتباطی خود دارند به رشد استارتاپ‌ها کمک می‌کنند و مشورت‌های لازم را به آنها ارائه می دهند. این شرکت ها در ازای دريافت سهام، سرمايه بذری استارتاپ‌ها را تامين می‌کنند. معمولاً استارتاپ‌هایی که دارای MVP  هستند وارد شتاب دهنده می‌شوند . اين مراکز علاوه بر سرمايه نقدی اندک، خدماتی چون مشاوره، مربیگری، فضای کار و دوره‌های آموزشی به استارتاپ‌ها ارائه مي‌دهند . کليه کسب‌وکارهای نوپای مستقر در در این شرکت ها  طی حضور در دوره شتابدهی می‌توانند از امکاناتی که در اختيار آنان قرار می‌گيرد استفاده کنند. نکته حائز اهميت اين است که تمامی کسانی که متقاضی ورود به این شرکت ها هستند بايد از فرآيند ارزيابی و انتخاب عبور کنند.

براساس تحقيقات انجام شده يکی از عوامل تاثيرگذار در موفقيت يا عدم موفقيت روند رشد و توسعه يک کسب‌وکار نوپا، نحوه ارزيابی و انتخاب و عملکرد مجموعه توسعه دهنده دراين زمينه است .

 

اهمیت فرایند ارزیابی:

اهميت فرآيند ارزيابی و انتخاب به حدی است که در طراحی این شرکت ها در کنار ساير فرآيندهای آن اعم از آموزش، تأمين مالی، شتابدهی و غيره قرارمی‌گيرد و هميشه سعی می‌شود بسيار دقيق و چند مرحله‌ای طراحی شود . انها  بايد از ميان مجموعه‌هايی با عدم قطعيت بالا، گزينه مطمئن‌تر با احتمال شکست پايين‌تر را انتخاب کنند. فرآيند ارزيابی به آنها کمک می‌کند اطلاعات لازم را برای شناخت هرچه بيشتر متقاضيان کسب کنند و کسب‌وکارهای برتر را سريع‌تر شناسايی کنند.

این شرکت ها  معمولاً بر اساس پارامترهايی چون طول دوره، نوع حمايت، ساختار حمايتی و مدل کسب‌وکار از روش‌های متفاوتی برای ارزيابی و انتخاب استفاده می‌کنند.

مطالعات، عواملی چون فرآيند ارزيابی، منابع در دسترس و فرصت‌‌های شبکه‌سازی را از عوامل مهم در موفقيت شتابدهنده‌ها و همچنين مراکز رشد می‌دانند.

 

چرا شتاب دهنده ها شکست میخورند؟

از نظر پيتر رلان ، به سه دليل ناکافی بودن منتورينگ برای استارتاپ‌ها، عدم شفافيت مسير سرمايه‌گذاری در مراحل بعدی و نبود منابع مناسب مورد نياز کسب‌وکارها شکست می‌خورند.

اندی کارز بيان می‌کند این شرکت ها به اين دليل شکست می‌خورند که نمی‌توانند استارتاپ‌هايی با تيم‌های خوب را جذب کنند. همچنين آنها از مسائلی چون نداشتن يک برنامه انتخابی قاطع و ساده، عدم تمرکز و پراکنده کاری، نداشتن منتورهای مناسب و با تجربه، نداشتن شبکه‌ گسترده‌ای از سرمايه‌گذاران و فارغ‌التحصيلان وفادار، نداشتن استراتژی مشخص و قابل اندازه‌گيری و عدم جذب افراد شايسته در تيم‌های استارتاپی رنج می‌برند.

 

چهار عامل مهم برای سنجش ميزان موفقيت شتاب دهنده‌ها عبارتند از:

• ميانگين جذب سرمايه به ازاي هر استارتاپ
• تعداد استارتاپ‌ها با طول عمر بيش از 2 تا 5 سال حضور
• ميزان خروج از استارتاپ‌ها و ارزش خروج
• ميزان رضايت فارغ‌التحصيلان از برنامه شتابدهی

 

شتاب دهنده ها چه خدماتی ارائه می کنند؟

• خدمات مشاوره
• منتورینگ برای استارتاپ ها
• اموزش های تخصصی
• فضای کار اشتراکی
• جذب سرمایه
• ارتباط با سرمایه گذاران برای تامین منابع مالی

شتاب دهنده ها برای استارتاپ هایی که در دوره کشف انها انتخاب میشوند برنامه مجزایی دارند که به برنامه شتابدهی استارتاپ ها معروف است.

 

تاریخچه شکل گیری شتاب دهنده ها در ایران و جهان:

با هدف حمايت از استارتاپ‌های تکنولوژي محور و کسب درآمد از آنها شروع به فعاليت کردند. وای کامبینیتور (Y Combinator) به عنوان اولین شتاب‌ دهنده‌ دنیا در سال ۲۰۰۵ توسط پاول گراهام در آمریکا شروع به کار کرد.

شرکت‌هایی مثل AirBnB و DropBox از حمایت Y Combinator استفاده کرده‌اند.

با موفقیت این شرکت ، شرکت هایی بسیاری در آمریکا و سایر نقاط جهان شکل گرفتند. از اوايل دهه 90 شتابدهنده‌ها در ايران شروع به فعاليت کردند و بسيار مورد توجه قرار گرفتند.

در ایران اولین بار در سال 1393  پارک فناوری پردیس با تدوین مدلی برای توسعه اکوسیستم استارتاپی کشور و وارد شدن دانشجویان و جوانان تهیه کرد.

این مدل که با عنوان مدل برنامه 100*100  طراحی شد بر مبنای برگزاری 100 رویداد کارافرینی در تمام شهرهای کشور تنظیم و حمایت شد.

اولین شتاب دهنده رسمی ایران آوای تک پردیس در پارک علم و فناوری پردیس شروع به فعالیت کرد و بعد از اون شرکت های متفاوتی در سرتاسر کشور تاسیس شد.

 

انواع شتاب دهنده ها:

• ‌ عمومی
• تخصصی
• مجازی
• شرکتی

 

شتابدهنده عمومی:

 

شتابدهنده های عمومی یا غیر تخصصی یا جامع در حوزه خاصی متمرکز نیستند و استارتاپ‌ها در هرحوزه ای میتوانند با آنها مراجعه کنند و در صورت دارا بودن شرایط ورود به دوره شتابدهی، پذیرش بگیرند و کارهای خود را تحت حمایت آنها  انجام دهند.

 

آنها  با ارائه خدمات یا محصولات که با نیازهای مشتری ها در بازارهای مختلف هستند شناخته میشوند.

 

شتابدهنده تخصصی:

 

همان طور که از اسمشان پیداست فقط استارتاپ های دارای ایده در یک یا دو حوزه مشخص را پذیرش میکنند.

برای مثال شتابدهنده هایی مثل Rock Health  یا Health box و در ایران هلثیو، نوران،پدیده، متاسل در ایران فقط در حوزه سلامت استارتاپ جذب می کنند.

 

شتابدهنده مجازی:

 

با پیشرفت فناوری دیجیتال و قوت گرفتن ارتباطات در فضای آنلاین، دسته دیگری به انواع شتاب دهنده اضافه شده است. طی دو سال اخیر که همه‌گیری ویروس کرونا بر ضرورت ارتباطات دیجیتالی تأکید می‌کند، به عنوان یکی از گزینه‌های قابل توجه در فرایند شتابدهی مطرح شده است.

در شتابدهنده‌های آنلاین  ارائه فضای کار فیزیکی حذف میشود ، اما سایر خدمات همانند باقی شتابدهنده ها ارائه میشود و ارتباطات مرکز شتابدهی با استارتاپ‌ها روی یک بستر مجازی خواهد بود.

 

 

آیا زمان شتابدهی آنلاین رسیده است؟

این نوع شرکت ها از این نظر که فرصتی برابر را برای تمام تیم‌های استارتاپی فراهم می‌کنند، جایگاه ویژه‌ای دارند. تریگ آپ به عنوان یکی از مراکز شتابدهی ایران در حال راه‌اندازی شتابدهی آنلاین خود است تا فرصت برابری را برای تمام نیروهای جوان و باانگیزه کشور فراهم کند.

 

شتابدهنده شرکتی:

این شرکت ها ریشه در مدل‌های مراکز رشد کسب‌وکار دارد. به عنوان مثال، در اواخر 1990، فورد یک مرکز رشد برای تسریع روند ایجاد و توسعه کسب‌وکارهای اینترنتی برای پیدا کردن راه‌های جدید اهرم کردن دارایی فورد تاسیس نمود. با این حال، با انفجار حباب دات‌کام، این وعده محقق نشد و مدل مرکز رشد کسب‌وکار برای نیم دهه متوقف شد.

ظهور سیاست‌های نوآوری باز و اقتصاد مبتنی بر اینترنت، منجر به گسترش سرمایه‌گذاری ریسک‌پذیر شرکتی با اهداف توامان استراتژیک و مالی، شده است. بسیاری از این تلاش‌ها در اوایل سال 2000 بعد از فروپاشی حباب اینترنت متوقف شد، و دوباره در طول دهه گذشته پدیدار شده است.

شتابدهنده شرکتی امروزی متمایز از مراکز رشد کسب‌وکار دهه 1950 و کارخانه‌های استارتاپی اواخر 1990 است.

 

ظهور شتاب دهنده های شرکتی:

شتاب‌دهنده شرکتی بین سال‌های 2010 و 2011 ظهور یافت و Citrix ایالات متحده آمریکا، ImmobilienScout  آلمان، مایکروسافت ایالات متحده آمریکا و Telefónica  اسپانیا اولین‌ها بوده اند .Citrix  اولین بنگاهی بود که از مدل شتاب‌دهی برای پرورش نوآوری شرکت‌های بزرگ و همکاری با استارتاپ‌ها استفاده کرد. پس از آن شتاب‌دهنده‌های سنتی، مانند Techstars، مشارکت با شرکت‌های بزرگ را هم به برنامه‌های خود اضافه نمودند.

شتاب دهنده های شرکتی چه می کنند؟

به عنوان رابط بین شرکت‌ها و استارتاپ‌ها، یک پلت‌فرم منحصر به فرد برای رشد بلند مدت و نوسازی شرکت‌های بزرگ ارائه می‌دهد. شرکت‌ها و سازمان‌های بزرگ و استارتاپ‌ها کاملاً متفاوت هستند. هر یک ویژگی دارد که دیگری فاقد آن است. استارتاپ‌های نوآورانه، کسب‌وکاری رشدگرا در جستجوی یک مدل کسب‌وکار تکرارپذیر و مقیاس پذیر هستند. آنها منبعی از ایده‌های نوآورانه، بنیانگذاران پرشور و مستعد، و فناوری‌های جدیدند. با این حال، اجرای ایده نوآورانه، و افزایش سهولت و کاهش هزینه‌های راه‌اندازی، استارتاپ را در فشار رقابتی برای سرمایه‌گذاری‌های موفق قرار می‌دهد.

در مقابل، شرکت دارای بهترین طراحی برای اجرای یک مدل کسب‌وکار تکرار پذیر و مقیاس پذیر است. فرآیندهایی که شرکت‌ها برای اجرای بهینه‌سازی انجام می‌دهند ممکن است با فعالیت‌های جستجوی مورد نیاز کشف نوآوری خارج از کسب‌وکار اصلی تداخل داشته باشد و منجر به از دست رفتن فرصت‌‌ها شود. ماهیت مکمل استارتاپ و شرکت نشان می‌دهد که هر دو می‌توانند از همکاری مشترک بهره مند شوند؛ در انجام این کار، استارتاپ از کمک برای بهبود اجرا و شرکت از پشتیبانی برای جستجو نوآوری بهره‌مند خواهند شد.

شتاب‌دهنده شرکتی، برنامه‌های پشتیبانی با مدت زمان محدود دارند که گروهی از استارتاپ‌ها را در طول فرآیند سرمایه‌گذاری ریسک‌پذیر جدید از طریق منتورینگ، آموزش، و منابع خاص شرکت حمایت می‌کند. آنها به طور کلی دارای ویژگی‌های زیر هستند:

• فرآیند پذیرش باز
• تمرکز بر تیم‌های کوچک و نه بنیانگذاران فردی
• پشتیبانی زمان محدود شامل تعاملات و منتورینگ
• گروهی از استارتاپ‌ها به جای شرکت‌های فردی

اگر در رابطه با بلاگ شتابدهنده ها سوالی دارین میتونین در بخش دیدگاه ها سوال خودتون رو مطرح کنین.